Nấm mối, với hương vị thơm ngon và chứa nhiều thành phần dinh dưỡng, là một loại thực phẩm phong phú. Tuy nhiên, không phải lúc nào chúng ta cũng có cơ hội thưởng thức món ngon quý hiếm này do nấm mối chỉ xuất hiện trong những mùa mưa. Do đó, vào các dịp thu hoạch, giá trị của nấm mối có thể lên đến mức đắt đỏ, đôi khi đạt vài triệu đồng mỗi kg.
Vì vậy, để giải đáp thắc mắc nấm mối có trồng được không, Namxinh.com chia sẻ sẽ giúp bà con tăng thu nhập và có khả năng tự trồng loại nấm quý giá này một cách tự nhiên và hiệu quả.
Đặc điểm của nấm mối:
Nấm mối thường xuất hiện ở những vùng có nhiều mối đất sinh sống. Mối đất thường tạo tổ ở những khu vực đất hốc, có màu trắng hoặc nhạt vàng, với kích thước to như trái dừa khô. Loại nấm mối thường có phần ô nấm màu đen nhạt, càng về phía đỉnh thì màu sắc trở nên đậm hơn. Phần thân lớn của nấm thường bị teo lại, hình dạng giống như cái ô, và nấm mang mùi giống cây khô và tổ mối.
Nấm mối thường xuất hiện ở những vùng đất cao, có khả năng thoát nước tốt, thường mọc vào đầu mùa mưa, thường là từ tháng 4 đến tháng 6 hàng năm.
Nấm mối chia thành hai loại chính là nấm mối đen và nấm mối trắng. Cả hai loại này đều có hương vị và hàm lượng dinh dưỡng khác nhau.
- Nấm mối trắng thường có màu trắng và bên trong là màu trắng ngà, mặt ngoài có màu xám và trơn. Loại này chứa nhiều chất dinh dưỡng phù hợp cho người lớn tuổi hoặc người bệnh.
- Nấm mối đen có chiều dài khoảng 10-15cm và đường kính thân nấm từ 0,5-1,5cm. Vỏ ngoại của nấm có màu đen, thịt bên trong trắng, mang đến hương vị ngọt và giòn.
Mùa vụ nào thích hợp để trồng nấm mối?
Nấm mối, đặc biệt là loại nấm mối trắng, hiện tại được biết đến chỉ mọc tự nhiên và chưa có khả năng nhân giống. Chỉ có loại nấm mối đen mới có thể được nuôi trồng. Do đó, nếu ai đó khẳng định rằng nấm mối trắng có thể trồng được, cần cẩn thận với thông tin này, vì đó có thể là một sự hiểu lầm hoặc thông tin không chính xác.
Điều quan trọng cần biết về thời vụ trồng nấm mối là loại nấm này thích nảy mầm dưới tán cây lớn, gần hàng rào hoặc bờ tường. Trong điều kiện tự nhiên, chúng chỉ mọc một lần trong năm, và thời gian sinh trưởng của chúng chỉ kéo dài trong một tháng duy nhất.
Tuy nhiên, nhờ vào sự phát triển công nghệ, bà con nông dân hiện nay có thể nuôi trồng nấm mối đen quanh năm. Tuy nhiên, thời điểm lý tưởng để trồng nấm là khoảng tháng 6 âm lịch, khi thời tiết ẩm ướt và có nhiều mưa, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho quá trình phát triển của nấm mối.
Nấm mối có trồng được không? Hướng dẫn chi tiết cách trồng:
1. Chuẩn bị nguyên vật liệu
Để chuẩn bị cho quá trình trồng nấm mối đen, cần có một số vật liệu cần thiết. Mùn cưa được sử dụng như là giá thể để trồng nấm mối đen. Đối với vật liệu đựng, chọn loại túi PP chịu nhiệt với kích thước 19x37cm để đảm bảo điều kiện tốt nhất cho sự phát triển của nấm.
Ngoài ra, cần sử dụng máy đo độ ẩm để kiểm tra độ ẩm của hỗn hợp và đảm bảo rằng môi trường trồng đủ ẩm cho sự phát triển của nấm mối đen. Điều này giúp đảm bảo rằng quá trình trồng nấm diễn ra hiệu quả và mang lại kết quả tốt nhất.
2. Tạo ẩm và phối trộn mùn cưa
Để biết nấm mối có trồng được không, bà con có thể lựa chọn từ nhiều loại mùn cưa khác nhau. Tuy nhiên, mùn cưa được làm từ cây cao su hoặc mùn cưa bồ đề được coi là loại tốt nhất, trong khi không nên sử dụng mùn cưa từ cây gỗ vì chúng có độ cứng cao.
Đặc biệt, cần tránh để mùn cưa trở nên ẩm mốc, vì điều này có thể tạo điều kiện cho sự phát triển của vi khuẩn. Mùn cưa nên được bảo quản ở nơi khô ráo và thoáng mát. Sau đó, sử dụng bạt để che phủ mùn cưa và để chúng khô. Sau khoảng một tuần, hãy trộn mùn cưa với vôi theo tỷ lệ 0,5 kg vôi đối với 100 kg mùn cưa. Trong quá trình này, hãy đảo mùn cưa để đảm bảo hỗn hợp được hòa trộn đều.
Lưu ý quan trọng khi thực hiện cách trồng nấm mối đen: Sau khi mùn cưa đã được ủ, bà con nên đặt chúng vào túi PP để giữ ẩm và bảo quản hỗn hợp một cách hiệu quả.
3. Đóng bọc
Trong quá trình trồng nấm mối tự nhiên, việc đóng bọc đóng một vai trò quan trọng. Bà con cần hiểu rõ phương pháp đóng bọc để thực hiện quy trình này. Đầu tiên, hãy chậm rãi đưa hỗn hợp mùn cưa vào túi và nén chặt bằng tay. Khi mùn cưa còn cách miệng túi khoảng 5 – 7 cm, hãy tỉa chặt đầu túi và đưa lớp miệng qua cổ túi, sau đó vặn chặt xuống để cổ túi nằm giữa hai lớp nilon. Sử dụng dây thun để cố định vị trí và sau đó nhét bông vào lỗ như một nút để đảm bảo không có nước thấm vào bên trong túi.
4. Khử trùng bịch phôi
Bước tiếp theo trong quy trình trồng nấm mối là khâu hấp khử trùng, một phần quan trọng không thể thiếu và phải tuân theo tiêu chuẩn nghiêm ngặt.
Bà con tiến hành hấp phôi mùn cưa trong khoảng 10 – 12 tiếng với nhiệt độ khoảng 100 độ C. Trong trường hợp sử dụng nồi áp suất công nghiệp, thời gian hấp chỉ cần từ 2 – 3 tiếng và nhiệt độ dao động từ 120 – 180 độ C. Đối với những địa điểm có quy mô lớn, mỗi lần hấp có thể xử lý từ 600 – 800 bịch.
Sau quá trình hấp khử trùng, bà con tháo nồi hấp và lấy sản phẩm để nguội. Trong khoảng 12 đến 24 giờ, túi phôi sẽ nguội hoàn toàn, chuẩn bị cho các bước tiếp theo trong quá trình trồng nấm mối.
5. Kỹ thuật cấy giống nấm mối đen
Trong quá trình tiến hành cấy giống, bà con cần chú ý đến việc tiệt trùng kỹ càng dụng cụ trồng để đảm bảo vệ sinh và tránh nhiễm khuẩn. Hiện nay, có hai phương pháp cấy giống phổ biến nhất:
- Phương pháp Meo Hạt: Sử dụng một que sắt để rải nhẹ các sợi giống nấm mối lên đầu que. Sau đó, nhẹ nhàng lắc que để các sợi giống phân tán đều lên bề mặt túi mùn cưa.
- Phương pháp Meo Que: Sử dụng que để kẹp giống nấm, sau đó đặt que vào các lỗ đã được tạo sẵn. Mỗi lỗ sẽ chứa một que, và đầu que sẽ nằm sát với bề mặt túi mùn cưa.
Đảm bảo sự sạch sẽ và chính xác trong quá trình cấy giống là quan trọng để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình phát triển của nấm mối đen.
6. Phủ đất để tạo quả thể
Trong quy trình trồng nấm mối tự nhiên, bước tiếp theo là phủ đất tại quả thể, có thể thực hiện theo hai phương pháp khác nhau:
- Tạo quả thể trong bịch: Sau khi nấm đã kín túi cơ chất, bà con mở miệng túi và phủ lên một lớp đất có độ dày khoảng 2,5 đến 3cm, xếp chúng sát nhau.
- Tạo thể bằng cách trồng luống: Bà con bóc vỏ túi nilon và xếp các bịch gần nhau, sau đó phủ một lớp đất đã được ủ bột và trấu có độ dày khoảng 2,5 đến 3cm.
Sau khi đã phủ đất, cần thực hiện việc tưới nước 2 ngày một lần cho phương pháp trên. Tuy nhiên, cần lưu ý không tưới quá nhiều đất để tránh tình trạng đất trôi.
Cách thu hoạch và bảo quản nấm mối đen:
Sau khi biết được nấm mối có trồng được không rồi, bạn cần biết cách thu hoạch và bảo quản chúng. Khi cây nấm đạt chiều cao từ 10 – 15cm, đủ trưởng thành để tiến hành thu hoạch, mỗi lần kéo dài từ 14 – 16 ngày. Bà con có thể chọn thu hoạch vào buổi sáng hoặc chiều.
Trong quá trình thu hoạch, bà con nên cắt chân nấm và đặt chúng vào hộp hoặc túi, sau đó đặt vào tủ lạnh để dùng dần. Nếu thực hiện bảo quản đúng cách, nấm mối đen có thể được lưu trữ trong thời gian dài mà vẫn giữ được chất lượng.
Nấm mối có thể được chế biến thành nhiều món ăn ngon như nấm mối xào, nấm mối kho tiêu, canh nấm mối, và cháo nấm mối, mang đến sự đa dạng và thú vị trong bữa ăn hàng ngày.
